سازمان نوسازی و بهسازی شهر قزوین

مجموعه سعد السلطنه بزرگترين کاروانسراي سرپوشيده و مرکز تجاري داخل شهري در ايران است که با وسعتي افزون بر 2/6 هکتار ، توسط باقرخان سعد السلطنه فرماندار قزوين در اواخر سلطنت ناصر الدين شاه قاجار ساخته شده و از سراهاي تودر تو و پيوسته به هم تشکيل گرديده است .

حجره هايي که در حياطها واقع شده اند با ايوانچه هاي کاربندي شده نشانگر کمال زيبايي و سنجيدگي طرح مي باشند که محورهاي شرقي – غربي و شمالي – جنوبي . . . . آنها را به هم پيوند داده است و معماري مکتب قزوين در فضاهاي تجاري را به شيوه اي بسيار زيبا و ماندگار به نمايش مي گذارند .

سراي بهشتيان از جمله عناصر کالبدي مجموعه سعد السلطنه است که در بخش شمال غربي اين مجموعه قرار گرفته است . اين سرا در بخش شمالي با خيابان امام خميني (ره ) ، در بخش غربي با جلوخان مسجد النبي ، در بخش شرقي با . . . راسته وزير و در بخش جنوبي با حمام رضوي محدود مي گردد . سراي مذکور مربوط به دوره قاجاريه بوده و با مساحتي حدود 2200 مترمربع با قاعده چهار ضلعي و به شکل غير منتظم ، در يک طبقه با صحني بزرگ در مرکز سرا و مجموعه رواق ها و فضاهاي نيمه باز و حجره ها را دارا مي باشد .

انجام مطالعه و طراحي سراي بهشتيان در سال 86 با مديريت سازمان نوسازي و بهسازي شهر قزوين آغاز و در سال 88 به پايان رسيده است .

تهيه طرح مرمت يک بناي ارزشمند که حاوي ارزشهاي تاريخي ، فرهنگي ، اجتماعي ، معماري و . . . است ، آخرين حلقه از مجموعه اقداماتي است که در فرآيند مرمت بناي تاريخي صورت مي پذيرد .مرمت در اين سرا از نوع مرمت جامع مي باشد که موضوع مرمت کالبدي بنا شامل مرمت استحکامي ، مرمت فضاهاي معماري ، مرمت تزئينات وابسته به معماري و مرمت سيستم هاي تاسيساتي و همچنين ساماندهي عملکرد ها مي باشد .

نوع کاربري در نظر گرفته شده جهت احياي اين فضا ، رستوران است که با توجه به ارتباط مستقيم اين سرا با خيابان و قرار گيري در بخش غربي مجموعه سعد السلطنه ، شرايط لازم براي ايجاد يک عملکرد موفق را فراهم مي آورد .

انجام عمليات مرمتي سراي مذکور نيز از خرداد ماه سال جاري با نظارت و مديريت سازمان نوسازي و بهسازي شهر قزوين آغاز گرديده و با پيشرفت حدود 45 درصدي در حال حاضر ادامه دارد .

به خلاصه اي از عمليات مرمتي صورت گرفته در اين فضا تا پايان آذرماه سال جاري به شرح ذيل اشاره مي گردد :

1-      پاکسازي و ساماندهي محوطه و داخل حجره ها ( ميزان پيشرفت : 100 در صد )

2-      انجام گمانه زني باستان شناسي ( ميزان پيشرفت 100 درصد )

3-      خاکبرداري بام به مساحت حدود 1000 مترمربع ( ميزان پيشرفت : 100 درصد)

4-      خالي کردن بندهاي فرسوده و دانه گذاري آجرها در نما ( ميزان پيشرفت : 45 درصد)

5-      خاک برداري کف حجره هاي ضلع غربي و استحکام بخشي پي ها ( ميزان پيشرفت : 100 درصد )

6-      صندوقه سازي و شيب بندي و پوکه ريزي به مساحت حدود 1000 مترمربع ( ميزان پيشرفت : 100 درصد)

7-      اجراي سرويس ها و اجراي اتاقک تاسيسات GHP ( ميزان پيشرفت : 40 در صد )

8-      اجراي طاق و تويزه – ورودي سراي بهشتيان از خيابان امام خميني (ره) – ( ميزان پيشرفت : 40 درصد )

9-      حفر چاه و هدايت آبهاي سطحي و آب باران بام و حياط به چاه ( ميزان پيشرفت : 80 درصد )

10-    اجراي کانالهاي ناي کش کف حجره ها ( ميزان پيشرفت : 90 درصد )

11-   مرمت بدنه هاي حياط و بند کشي ( ميزان پيشرفت : 40 درصد )