باغ سعادت آباد-از باغ هاي دوره صفويه در قزوين

 

يکي از فضاهاي دوره صفويه را ( باغ سعادت آباد )) نام مي برند که بي اندازه تميز و زيبا و دلگشا بوده و شاه طهماسب صفوي در آبادي آن زحمات زيادي کشيده بود و با آنکه شاه عباس پايتخت را از قزوين به اصفهان تغيير داد ، با اين وجود از باغ مذکور بخوبي نگهداري مي شد و سلاطين صفوي کم و بيش به آنجا مي آمدند و چندي توقف مي کردند .
 
شاه صفي پس از جشن نوروز سال 1043 که يکشنبه 9 رمضان بود ، به باغ سعادت آباد انتقال يافت و دستور داد خياباني در شمال آن باغ و دربي در انتهاي آن ايجاد نمايند که ميرزا ابوطالب خان وزير ، اشعار زير را بدين مناسبت سروده است : (که به خلاصه اي از آن اشاره مي گردد)
در اين سال اگر چه به اقبال شاه                                     بسي فتح و نصرت در آمد ز در
به اقبال آن خسرو يي همال *                                        نشان داد اين در زفتح دگر
پي سال تاريخ اين فتح باب                                             که پيوسته بادا مصون از خطر
چو کردم تفکر بمن پير عقل                                             بگفتا بجنت گشودند در
محل باغ سعادت آباد قطعا روشن نيست –از نام ميدان سعادت و سراي سعادت ( سراي سعدالسلطنه يا سعديه کنوني) مي توان حدس زد که باغ مذکور در اين اراضي قراداشته است . مسلما در باغ سعادت آباد ، کاخ هاي متعددي از ديوان خانه يا ميهمان خانه و حرم خانه و جبه خانه** و خزانه و غيره با بسياري از عمارات ضروري وجود داشته است که به وسيله هفت در به يکديگر مربوط بوده اند يا به خارج راه داشته اند و در حال حاضر از آن بناها جز سردر عمارت عالي قاپو و عمارت چهلستون آثار ديگري به جا نمانده و چهلستون هم قطعا در زمان شاه طهماسب و ساير شاهان به اين صورت نبوده و بسي عالي تر و مجلل تر بوده است . بناي کنوني سعد السلطنه ، ظاهرا با تصرفاتي به اين وضع در آورده و تعميرات اساسي نموده است .
در ميان منظومه هاي عبدي بيک ، ابياتي هست که ويژگي فضاي باغ سعادت آباد و حال و هواي آن را بيان مي کند . اين ابيات که به تمجيد زيبائيهاي باغ اختصاص دارد ، گاه با اغراقهايي همراه است ، اما اطلاعات با ارزشي را در اختيار مخاطب امروزي قرار مي دهد . مثلا ابيات دوحته الازهار چنين است :
چنين باغي به اقبال و سعادت                                        که عمراز سيرا وگردد زيارت
نديده چشم نادر بين ايام                                               زسرحد ختن تا عرصه شام
نه مثلش در خراسان کس توان يافت                                 نه در شيراز شبيهش مي توان يافت
هوايش مي رساند فيض جاني                                        زلالش مي فزايد زندگاني
 
*بي مثال
**اسلعه خانه